Shaping Industry 4.0 – an experimental approach developed by German trade unions
2020 – Bosch en Schmitz – Kiessler, verbonden aan etui (European trade union institute) beschrijven de ervaringen opgedaan in de eerste fase (2016 – 2019) van het project Arbeit-2020 in Duitsland. Dat project is door drie Duitse industriële vakbonden opgezet. Deze bonden wilden daarmee een experimentele vakbondsstrategie beproeven die beoogt de werknemersbelangen in bedrijven te behartigen bij de digitalisering in de industrie (Industrie 4.0).
Industrie 4.0 en Arbeit-2020
Industrie 4.0 is een beweging in Duitsland die voortkomt uit de algemeen gedeelde opvatting dat de Industrie, de werkgelegenheid in industriële sectoren en zelfs de vakbonden alleen kunnen overleven als snel en effectief de kansen worden benut die nieuwe technologie – met name digitalisering – biedt. Bij Industrie 4.0 gaat het om het combineren van goed werk, technologische innovatie en medezeggenschap leidend tot oplossingen die zowel technisch efficiënt als sociaal evenwichtig zijn.
Ondanks mooie woorden en intenties, hebben externe flexibilisering en outsourcing geleid tot een verzwakte positie van de bonden en de verlaging van het aantal werknemers vallend onder een cao.
Drie bonden uit industriële sectoren hebben geconcludeerd dat een nieuwe vakbondsstrategie ontwikkeld moet worden voor actief vakbondswerk in bedrijven en dat OR-leden getraind moeten worden voor het spelen van hun rol in het proces van digitalisering in hun bedrijven.
Met het project Arbeit-2020 beogen de drie bonden (IG Metall, IG Bergbau, Energie und Chemie en IG Nahrung-Genuss, Gaststätten) deze strategie te ontwikkelen.
Opzet artikel
Na de introductie, wordt in paragraaf 2 de rol van medezeggenschap in de Duitse arbeidsverhoudingen uiteen gezet. Paragraaf 3 schetst de discussie over vernieuwing van de vakbonden en vakbondsstrategie. In paragraaf 4 worden de methode en de resultaten van het onderzoek naar de praktijk van Arbeit- 2020 weergegeven en paragraaf 5 bevat de conclusies.
Vijf conclusies
De auteurs trekken vijf conclusies uit het onderzoek naar de praktijk van Arbeit-2020.
1. De bonden speelden een veel grotere rol in het participeren in het digitaliseringsproces in bedrijven dan vroeger.
2. De beschikbaar gestelde publieke gelden maakte de inzet van consultants mogelijk. Deze schetsten de situatie van Industrie 4.0 duidelijk en begrijpelijk voor alle betrokkenen.
3. De intensieve betrokkenheid van medewerkers in het proces biedt nieuwe perspectieven voor de bonden en ondernemingsraden, ook buiten het digitaliseringsproces.
4. In workshops en conferenties is de kennis over de afzonderlijke bedrijven ontwikkeld en gedeeld.
5. De mislukkingen als gevolg van tegenwerking door het management of de terugtrekking van OR-leden die ook voorvielen, moeten niet over het hoofd gezien worden.
Vooral in de IG Metall wordt Arbeit-2020 voortgezet in een nog groter experiment.
De ‘overeenkomsten over de digitale toekomst’ die de IG Metall heeft gesloten, staan hopelijk model in de hele Duitse industrie.
Referentie
Gerhard Bosch & Jutta Schmitz – Kiessler, etui, Shaping Industry 4.0 – an experimental approach developed by German trade unions. Transfer 2020, Vol 26(2), 2020.
Het artikel en een Nederlandse samenvatting kunt u downloaden.
Thema’s: Arbeidsverhoudingen, Cao-vernieuwing, Medezeggenschap, Innovatie & Innovatievermogen
Sector: Metaal Industrie, Chemie & Energie, Voedingsmiddelen Industrie
Bron: Artikel
