Samenscholing. Sociale innovatie en opleiden in de technologische industrie

2010 – Het opleidingsfonds A+O Metalektro, werkgeversorganisatie FME-CWM en adviesbureau PSW hebben gezamenlijk in een Brabantse pilot verkend hoe bedrijven op een nieuwe manier invulling kunnen geven aan leren en kennisontwikkeling. PSW plaatst de uitkomsten van de pilot in het kader van sociale innovatie en schreef een brochure rond de vraag: hoe kan met behulp van medewerkers nagedacht worden over de toekomst van het bedrijf waarbij het benutten van talenten en bestaande kennis en inzichten van medewerkers centraal staan? 

Noodzaak en nieuwe impuls
Technische bedrijven ondervinden een steeds grotere concurrentie van bedrijven uit lage lonen landen. Bovendien gaan de technologische ontwikkelingen razendsnel. Om te overleven moeten zij efficiënte, flexibele en kennisintensieve bedrijven worden. Daarvoor zijn flexibele arbeidskrachten nodig die mee kunnen bewegen met veranderende eisen. Het gaat om het benutten van de talenten van medewerkers, om het gebruik maken van hun betrokkenheid en kennis én om investering in hun ontwikkeling.

Dit laatste heeft vooral een boost gekregen tijdens de kredietcrisis. Veel bedrijven hebben deeltijd-WW aangevraagd voor hun werknemers. Een belangrijke voorwaarde daarbij is dat medewerkers in de vrijgekomen tijd zich verder gaan ontwikkelen. Veel bedrijven hebben echter niet zoveel op met traditionele cursussen en trainingen en zijn op zoek gegaan naar nieuwe manieren van opleiden die effectiever zijn. Daarbij zijn managers medewerkers, nu ze toch meer tijd hebben,  gaan betrekken bij de ontwikkeling van bedrijfsstrategieën. 

Aanpak
Er worden vijf manieren beschreven ten aanzien van het benutten en verder ontwikkelen van talenten van medewerkers:

• Metalektro bedrijven zetten in op brede inzetbaarheid van medewerkers, zodat in piektijden niet één groep medewerkers moet overwerken, maar dat meer medewerkers kunnen worden ingezet op één proces of product.
• Daarnaast wordt gebruik gemaakt van learning on the job in plaats van in aparte opleidingen. Het werk hoeft zo niet onderbroken te worden en het leereffect is groter.
• Bedrijven zetten in op behoud van kennis door de kennis te delen en te borgen bijvoorbeeld door middel van workshops, die tevens kunnen worden ingezet om de kennis verder te ontwikkelen.
• Voor duurzame klantrelaties moeten tegenwoordig ook de technische vaklieden beschikken over de nodige soft skills.
• Ook het management wordt aangepakt. Er moet meer aandacht komen voor de medewerkers als ‘mens’ naast het sturen op proces en resultaat. 

Medewerkers helpen bij doorontwikkeling van het bedrijf
Hoe kan men gebruik maken van kennis en inzichten van medewerkers voor de doorontwikkeling van het bedrijf?

• Analyseer samen met de medewerkers de werkprocessen en verander ze waar nodig om slimmer te werken.
• De betrokkenheid en dus de inzet van medewerkers kan verbeterd worden door ze meer verantwoordelijkheid te geven. Bijvoorbeeld zelfsturende teams die verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit of een onderdeel van het productieproces. Dit leidt vaak tot innovatieve ideeën en een betere organisatie van het werk.
• Werk samen aan de koers van het bedrijf en ontwikkel een corporate identity die richting geeft aan de veranderingen en innovatieve ideeën van medewerkers. 

Vijf werkzame ingrediënten
Hoe kan men sociale innovatie ingang doen vinden bij medewerkers en hen betrekken bij scholing en kennisdeling? Vijf tips:

• De directie geeft middels kaders en randvoorwaarden de richting aan.
• Informeer medewerkers over de strategie van het bedrijf. Ga in gesprek met medewerkers over hoe zij de toekomst zien en hun eigen rol daarin. Neem ze serieus.
• Maak concrete afspraken over leren en ontwikkelen; wat, waarom, hoe en wanneer?
• Laat aandacht voor sociale innovatie niet verslappen en geef er prioriteit aan. Het is vaak een kwestie van lange adem. Bouw het in in de structuur van het bedrijf.
• Leren wordt leuk als medewerkers met elkaar en vooral ook van elkaar kunnen leren.
   

Tot slot
Om tot goede resultaten te komen is het aan de werkgever om de voorwaarden te scheppen waaronder medewerkers kunnen, willen én mogen innoveren. 

Bronverwijzing
De brochure Samenscholing, sociale innovatie en opleiden in de technologische industrie (2010) van Sociale innovatie Brabant is opgenomen in de bijlage

Keyword: Sociale innovatie

Kenmerken