Risicobeheer bij Psychosociale Arbeidsbelasting. Een Europese vergelijking

2017 – Het project “Risicobeheer bij Psychosociale Arbeidsbelasting in de EU. Context, strategieën en uitvoering op ondernemingsniveau – een vergelijkende Europese studie” (10/2013 – 3/2016) werd gefinancierd door de Hans Boeckler Foundation en uitgevoerd door de BAuA (Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin). 

Doelstelling
Het doel van dit onderzoek was om een kwalitatieve en exploratieve onderzoeksmethode te gebruiken teneinde kennis te verwerven van de basisvoorwaarden, van het netwerk van spelers en van processen van risicobeheer in uiteenlopende situaties. Op deze manier zou een beter begrip van dit proces worden verkregen dan door kwantitatieve studies. 

Tien casestudies
Voor dit doel voerde de BAuA tien case studies uit (in ziekenhuizen, in de industrie en in hotels) naar risicobeheer in vier Europese landen (Zweden, Denemarken, het Verenigd Koninkrijk, Spanje). De interviews in de bedrijven of instellingen werden aangevuld met interviews met algemene experts en documentanalyses; dat verschafte relevante informatie over de nationale context van de vier landen. 

Resultaten
Het werd duidelijk dat in de Scandinavische landen, de randvoorwaarden voor een succesvolle implementatie van psychosociale risicobeheer gunstiger zijn dan in het Verenigd Koninkrijk en in Spanje. Er waren overeenkomsten tussen de landen waar het  aanbevelingen betreft om het proces van risicobeheer te structureren, in de instrumenten en met betrekking tot de theoretische basis van de toegepaste instrumenten. Tegelijkertijd waren er verschillen op het vlak van veiligheids- en gezondheidsculturen (bijvoorbeeld met betrekking het combineren of juist scheiden van psychosociale en “traditionele" risicofactoren bij risicobeheer), op het gebied van de medezeggenschaps- en participatie cultuur en over de rol van nationale spelers. 

Algemene conclusies
Ondanks alle verschillen tussen de nationale veiligheids- en gezondheidsculturen in de vier landen die werden onderzocht, is het mogelijk om algemene conclusies te trekken, die ook relevant zijn voor de veiligheids- en gezondheidspraktijk in andere landen. Dit heeft met name betrekking op de volgende aspecten:
• Consensus onder de veiligheids- en gezondheidsdeskundigen over  benaderingen en methoden van het risicobeheer draagt bij aan de vastberadenheid van de acties in de praktijk en zal het aantal conflicten verminderen;
• In instellingen en bedrijven moet de nadruk liggen op het proces van risicobeheer, dat wil zeggen op de acties vanaf het initiatief tot en met de uitvoering van de maatregelen;
• Sterke medezeggenschapsrechten en een participatie-cultuur zullen de implementatie van risicobeheer vergemakkelijken;
• Activeren en gebruik maken van de “lokale" kennis (kennis gebaseerd op ervaring), bijv. door werknemersonderzoek, zijn belangrijke succesfactoren. Tegelijkertijd kan het selectief gebruik van externe deskundigheid nuttig zijn, vooral in de beginfase van het risicobeheer. 

Referentie

Janetzke, H.;  Ertel, M. ‘Psychosocial Risk Management in a European Comparison’ (2017) Dortmund/Berlin/Dresden, BAuA: Rapport, Research F 2339

Het rapport kan worden gedownload via: https://www.baua.de/de/Publikationen/Fachbeitraege/F2339.html