2020 – De CAOP-denktank Technologie en werk ontwikkelde een inspiratiemodel dat handvatten biedt voor een technologietoets voorafgaand aan het besluit om een bepaalde technologie te gaan gebruiken. Het idee daarachter is dat gebruik van nieuwe technologie pas echt succesvol kan zijn als technologie goed aansluit op de organisatie van het werk en als de mens centraal blijft staan in het werkproces. Het loont dus om nieuwe technologie niet zomaar in te voeren, maar doordacht aan de slag te gaan.

Vier thema’s

In het inspiratiemodel staan vier thema’s die een rol spelen bij een technologietoets:

• Normen en waarden (inclusief ethische vraagstukken)
• Kwaliteit van werk
• De omvang en samenstelling van werk
• Complementariteit van technologie en werk

Deze vier thema’s spelen op alle niveaus waar beslissingen worden genomen of afspraken worden gemaakt over de ontwikkelingen, toegankelijkheid en implementatie van nieuwe technologie. Op Europees en nationaal niveau, op het niveau van de sector, organisatie en arbeidsrelatie. Voor ieder niveau zijn in het inspiratiemodel vragen en aandachtspunten te vinden. Omdat de vraagstukken op de verschillende niveaus op elkaar ingrijpen, is het belangrijk om bijvoorbeeld als organisatie ook te monitoren hoe er op de andere niveaus over nieuwe technologie gesproken wordt, en te zorgen voor afstemming.

Gebruik in de praktijk

Het model is bruikbaar voor de besluitvorming over nieuwe technologie, zowel door (vertegenwoordigers van) werkgevers als werknemers. Zo kunnen organisaties het gebruiken om een visie te ontwikkelen op het gebruik van nieuwe technologie, en vakbonden en ondernemingsraden om te toetsen of de gevolgen van een technologische vernieuwing wel goed zijn doordacht.

Voorbeelden van vraagstukken op organisatieniveau

• Hebben medewerkers de mogelijkheid het systeem zelf te controleren en voorstellen tot aanpassing te doen?
• Wat betekent de technologie voor de werkdruk en duurzame inzetbaarheid van werknemers?
• Wat betekent de nieuwe technologie voor de werkgelegenheid en de ontwikkeling van functies in de organisatie?
• Op welke manier richten we de organisatie in om medewerkers en technologie zo optimaal mogelijk met elkaar te laten samenwerken?

Referentie

Het Inspiratiemodel nieuwe technologie van CAOP is te downloaden via: https://www.caop.nl/artikelen/2020/inspiratiemodel-nieuwe-technologie-biedt-handvatten-voor-de-praktijk/

Thema’s: Innovatie & Innovatievermogen

Sector: Publieke dienstverlening

Bron: Instrument