Het verschil maken. Sociale innovatie in de schoonmaakbranche door de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

2010 – TNO heeft onderzoek gedaan naar sociale innovatie in de schoonmaakbranche door de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt: langdurig werklozen en mensen met een arbeidsbeperking. Naast literatuuronderzoek zijn er interviews gehouden met schoonmaakbedrijven en is er een uitgebreide casestudie gedaan bij een bedrijf dat met succes werkt met relatief veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze aanpak is niet alleen handig bij krapte op de arbeidsmarkt, maar is ook een unique sellingpoint en geeft het bedrijf een sociaal gezicht. 

Organiseren
Volgens de meeste geïnterviewden is het goed mogelijk om relatief veel mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten. Het vereist echter wel visie en strategisch opereren. Veel bedrijven hebben er jaren over gedaan om het goed georganiseerd te krijgen. Zogenaamde doelgroepwerknemers zijn gebaat bij routine, om toch de benodigde flexibiliteit te handhaven kunnen reguliere schoonmakers ingezet worden als back-up. De voorkeur gaat meestal uit naar gemengde teams of duo’s, waarbij de reguliere schoonmakers de kar trekken. Daarbij kan maatwerk worden geleverd, aangepast aan locatie en team. Een goede voorbereiding en strakke sturing zijn noodzakelijk. 

Talenten en productiviteit
De onderzoekers hebben het vermoeden, maar kunnen niet aantonen, dat de productiviteit van doelgroepwerknemers kan toenemen met de juiste begeleiding, aansturing en organisatorische voorwaarden. Bovendien kan werken in de schoonmaak leiden tot ontwikkeling van werknemers- en vakvaardigheden. De reguliere schoonmakers die hen begeleiden kunnen specifieke begeleidende talenten ontplooien. Echter niet iedereen is geschikt of vindt het leuk om te werken met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. 

Succesfactoren en randvoorwaarden
Een aantal factoren is bepalend voor de mate waarin werkgevers tevreden zijn over de inzet van doelgroepwerknemers. Het gaat om de volgende factoren:

• continuïteit op de werkvloer
• maatwerk
• intensiever HR-beleid
• dagschoonmaak
• voldoende compensatie voor lagere productiviteit

Gemotiveerde en competente managers van hoog tot laag in de organisatie zijn een belangrijke randvoorwaarde om de succesfactoren te realiseren. En zonder de medewerking van klanten lukt het ook niet. 

Specialisatie
Trends en ontwikkelingen bieden kansen voor het inzetten van doelgroepen. Dit vereist echter een grondige strategische visie, planning en knowhow. De onderzoekers verwachten dat er bedrijven zijn die zich hierin zullen specialiseren en bedrijven die zich er niet aan wagen. Ze voorspellen dat de schoonmaak als leerwerkbedrijf big business kan worden. 

De huidige werkwijze rond aanbestedingen vormt echter nog een belemmering. De trend van maatschappelijk verantwoord ondernemen of sociaal aanbesteden kan benut worden om het aanbestedingsproces te verbeteren in een branche waarin nu alleen de laagste prijs telt.

Bronverwijzing
Het volledige rapport Het verschil maken, sociale innovatie in de schoonmaakbranche door de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (2010), geschreven door Aukje Smit e.a (TNO), is opgenomen in de bijlage. Zie voor de uitgebreide casebeschrijving van IBN Facilitair bijlage A van het rapport. 

Keywords
Sociale innovatie, arbeidsverhoudingen, talentmanagement

Kenmerken