Het Nieuwe Werken Barometer. Inzicht in adoptie en effecten van HNW in Nederland

2011 – De Rotterdam School of Management voegt, in samenwerking met Erasmus University en Novay, op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde informatie toe aan het debat over de voors en tegens van Het Nieuwe Werken. De Nieuwe Werken Barometer geeft inzicht in adoptie en effecten van HNW in Nederland. De eerste is uitgekomen in juli 2011 en gebaseerd op onderzoek onder 102 organisaties eind 2010/begin 2011. De volgende meting vind plaats in het najaar van 2011, gekoppeld aan de campagne Het nieuwe werken doe je zelf van de Stichting Natuur en Milieu.

Verwachte en gerealiseerde effecten
Ongeveer 30% van de organisaties in het onderzoek oriënteert zich nog op HNW, 35% heeft besloten het te gaan invoeren en 34% heeft het al geïmplementeerd. Van de organisaties die zich  nog oriënteren geeft 87% aan dat ze het noodzakelijk achten om HNW binnen 2 jaar te implementeren. Dit ondanks dat 55% nog onvoldoende weet wat het inhoudt of op kan leveren.

De organisaties die aangaven HNW te willen gaan implementeren geven de volgende mogelijke effecten aan:

1. Verbetering van het welzijn en de werk/privé balans van de werknemers
2. Verhoging van de productiviteit
3. Verbetering van het werkgeversimago
4. Verhoging van de medewerkerstevredenheid en/of betrokkenheid

Bij de organisaties die HNW hebben geïmplementeerd zijn de volgende effecten het vaakst gerealiseerd.

1. Een verhoogde flexibiliteit van de organisatie
2. Verbetering van het welzijn en de werk/privé balans van de werknemers
3. Verhoging van de medewerkerstevredenheid en/of betrokkenheid
4. Besparing van de huisvesting (gerelateerde) kosten
5. Verhoging van de medewerkerstevredenheid en/of betrokkenheid

Wat opvalt is dat de verwachting van verhoogde productiviteit niet werd gemeten, maar dat daarentegen de verhoogde flexibiliteit van de organisatie wel als belangrijkste effect werd gemeten, maar in mindere mate van tevoren verwacht door de organisaties die HNW nog gaan implementeren.

Obstakels
In aanloop naar de implementatie van HNW worden de volgende obstakels het meest ervaren:

1. Ongeschikte managementstijl (55%)
2. Angst om de vaste werkplek te verliezen (53%)
3. De organisatiecultuur (42%)
4. Ontoereikende werkomgeving (36%)
5. Onvoldoende voorzieningen (33%)
6. Weerstand tegen verandering (33%)

Tijdens de implementatie worden de volgende obstakels het meest ervaren:

1. Angst verlies vaste werkplek (35%)
2. Gebrek zelforganisatie vaardigheden (33%)
3. Angst contact verlies collega’s (31%)
4. Ontoereikende IT-ondersteuning (25%)
5. Ontoereikende managementstijl en weerstand verandering (22%)

De grootste uitdaging voor het laten renderen van HNW ligt in de mentale omslag van zowel medewerkers als managers en in het aanleren van nieuwe vaardigheden en routines. 

Ontdekkingsreis
Het initiatief om HNW op de agenda te zetten komt vooral vanuit het algemeen management, waarna de HR afdeling en de werknemers een belangrijke rol spelen in de implementatiefase. Terwijl bij de oriënterende organisaties slechts bij 26% van de managers de veranderbereidheid groot is tegenover 36% van de medewerkers. Hoewel deze organisaties verwachten dat er productiviteitsstijging zal plaatsvinden, is dit niet de belangrijkste motivatie. De meerderheid van de organisaties wil HNW strategisch inzetten. Zij zien het belang van investeren in mensen. Daarbij wordt vooral heil gezien in een bottum-up aanpak, waarbij HNW bestaat uit losse initiatieven die binnen de organisatie ontstaan. Dit betekent dat de oriënterende organisaties en organisaties die op het punt staan HNW in te voeren, de implementatie vooral zien als een ontdekkingsreis met een open einde (71%). Bij de organisaties die HNW hebben ingevoerd was dit in mindere mate het geval: 57% 

Bronverwijzing
De volledige research briefing: Het Nieuwe Werken Barometer. Inzicht in adoptie en effecten van HNW in Nederland (2011) van Eric van Heck, Peter van Baalen, Nick van der Meulen en Marcel van Oosterhout van Rotterdam School of Management – juli 2011 – is opgenomen in de bijlage.

Keyword: Het Nieuwe Werken

Kenmerken