Flexibele contracten en investeren in menselijk kapitaal

2011 – In 2010 had tien procent van de Nederlandse werknemers een flexibel contract wat het voor bedrijven mogelijk maakt om zich aan te passen aan de snel veranderende omgeving. De recente economische crisis  laat dit goed zien:  bedrijven ontdeden zich van de flexibele schil van werknemers. Maar tegelijkertijd is er voor werknemers wel een noodzaak om zich continu bij te scholen om te voldoen aan de continue veranderingen en verwachtingen van het bedrijfsleven. Vanwege deze  rol van flexibele werknemers in de maatschappij zou  juist deze groep de mogelijkheid moeten hebben om te investeren in haar vaardigheden.

Deze paper onderzoekt de mate waarin de trainingsparticipatie tussen werknemers met een vast en flexibel contract overeenkomt of verschilt en in welke mate de verschillen gerelateerd zijn aan de mobiliteit binnen de arbeidsmarkt. Terwijl de meeste studies niet verder gaan in het verschil tussen vaste en tijdelijke contracten gaat dit onderzoek verder met een onderscheid in vier contract vormen: vast, tijdelijk, tijdelijk via een arbeidsbureau en oproepcontract. Daarnaast wordt een aanvullend onderscheid gemaakt tussen een  door de werkgever- en  een door de werknemer gefinancierde training; dat maakt  het mogelijk om te analyseren of flexwerkers in staat zijn om een tekort aan werkgever gefinancierde training te compenseren door eigen investeringen. En tenslotte wordt een onderscheid gemaakt tussen een algemene en een bedrijfsspecifieke training.

Resultaten

Ondanks afnemende verschillen in trainingsparticipatie bevestigen de gepresenteerde resultaten de hypothese vanuit de human capital theorie dat flexwerkers minder vaak participeren in trainingen dan degene met een vast contract (wat geldt voor alle vier de typen flexwerkers). De lagere trainingsparticipatie komt voornamelijk doordat er sprake is van minder werkgevers gefinancierde trainingen wat deels gecompenseerd wordt door eigen financiering. Dit verklaart waarom de flexwerker over het algemeen meer investeert in generale vaardigheden die ook toegepast kunnen worden in een andere baan tegenover vaardigheden die specifiek relevant zijn voor één bedrijf. De analyse naar de mate van trainingsparticipatie ten opzichte van arbeidsmarktmobiliteit laat zien dat participatie van flexwerkers in een bedrijfsspecifieke training resulteert in een verhoogde kans op een vast contract.  Dat is consistent met het idee dat organisaties trainingen gebruiken in het selectieproces voor het personeel. Deelname in een zelf betaalde training resulteert niet in het vinden van een betere baan. De lagere trainingsparticipatie van flexwerkers belemmert waarschijnlijk het vermogen om de vaardigheden aan te passen aan de arbeidsmarkt. Hierbij wordt de suggestie gewekt dat er inderdaad sprake is van een trade off tussen arbeidsmarktflexibiliteit en trainingsparticipatie. Dit geldt niet voor werknemers met een flexibel contract waarbij participatie in een werkgevers gefinancierde en bedrijfsspecifieke training helpt bij het verkrijgen van een vast contract. Dit wekt de suggestie dat de markt faalt in het voorzien van vaardigheden van flexwerkers die nodig zijn voor deze werkers om een verbeterde positie op de arbeidsmarkt te verkrijgen.

Vanuit beleidsperspectief wordt geconcludeerd dat als overheden arbeidsmarktflexibiliteit willen aanmoedigen, ze bewust moeten zijn van het feit dat flexibele arbeidscontracten een belemmering vormen voor human capital investeringen en dat deze contracten voor werknemers de mogelijkheid belemmeren om zich aan te passen middels het verwerven van nieuwe vaardigheden. Toenemende flexibiliteit op de arbeidsmarkt zal aangevuld dienen te worden met publieke faciliteiten of arbeidsregelgeving ter stimulatie van werkgevers om te investeren in trainingen wat het weer mogelijk maakt voor flexwerkers om hun vaardigheden op peil te houden!

Verwijzing:  Fouarge, D.,  Grip,  A. de, Smits, W., Vries, R. de (2011) Flexible contracts and human capital investments.  Maastricht: Research center voor Onderwijs en Arbeidsmarkt School of Business and Economics. (Het volledige artikel is bijgevoegd in de PDF).

Brontype: Artikelen

Sectorindeling: Niet specifiek te benoemen

Thema: Flexibel organiseren, talentontwikkeling

Kenmerken