Essay Bundel Publieke Pioniers

2013 – De rol van de overheid ten opzichte van de samenleving is, met name, de laatste jaren aan verandering onderhevig. Onder andere door de opkomst van sociale/nieuwe media en bezuinigingen verschuiven de verwachtingen die de maatschappij van de overheid heeft. Anderzijds is er binnen de overheid ook behoefte om het potentieel van (markt)partijen beter te benutten. De overheid verruilt de hiërarchische relatie daarom steeds vaker voor een faciliterende en communicatieve rol, beter passend bij de netwerksamenleving.

Het signaleren van deze ontwikkelingen inspireerde Simône Huijs, senior strategisch adviseur bij de gemeente Venray en het Instituut Maatschappelijke Innovatie, tot het samenstellen  van de essaybundel Publieke Pioniers. In de bundel komen ervaringen en verhalen aan bod van ‘koplopers’, met als doel om de ‘early adaptors’  het goede voorbeeld te geven. Zowel vanuit de doeners als de denkers. Er is een steeds grotere groep die inderdaad meer met de samenleving wil werken maar nog zoekt naar het hoe. Een groep die misschien een extra zetje nodig heeft, wellicht in de vorm van deze essay bundel. De bundel bevat de volgende essays :

  • Janjoost Jullens, ‘Kunst voor het openbaar bestuur’: Mijn essay gaat over het bijeen brengen van die beide werelden. Ik ben er stellig van overtuigd dat grote verandertrajecten gebaat zijn bij het pit en de energie van creatieve mensen en kunstenaars. Dat hun verbeelding, hun scherpte en hun vermogen om nieuwe invalshoeken te creëren van grote toegevoegde waarde zijn – zeker naast het vaak voorzichtig manoeuvreren van het openbaar bestuur.
  • Maurits Kreijveld, ‘Sturen op sociale media’: De grote les die uit mijn essay naar voren komt is dat het hoog tijd is dat er vanuit publieke waarden, van samen binding en empathie, sturing gegeven gaat worden aan de technologische ontwikkelingen. Dat betekent voor een deel experimenteren om nieuwe concepten uit te proberen. De beschreven toekomstvisies laten zien hoe het ook kan. Het ontwerp van ons internet en onze sociale media van de toekomst moet niet worden overgelaten aan alleen de markt en niet als een gegeven beschouwd worden. 
  • Olav-Jan van Gerwen & Sonja Kruitwagen, ‘Sturen en Benutten’: Dit essay gaat in op de vraag wat de rol van de overheid is in een energieke samenleving. Het is geïnspireerd en grotendeels gebaseerd op het praktijkgerichte onderzoek dat PBL (Planbureau voor de Leefomgeving)  in het verlengde van de SKIA (Strategische Kennis en Innovatieagenda ) van het ministerie IenM uitvoert. Binnen dit programma wordt ingezoomd op duurzame mobiliteit, lokale klimaatinitiatieven en organische gebiedsontwikkeling. 
  • Marie Louise Borsje, ‘Ambtenaar kom uit de kast’ : Mijn essay gaat over de relatie overheid – burger. Samen zijn we de overheid. De overheid is geen bedrijfsleven. En dat is maar goed ook! Het is de taak van de overheid om een goed leven mogelijk te maken. Het uitdragen van de rol van de overheid is volgens mij een essentieel onderdeel daarbij. De ambtenaar kan met eigentijdse communicatietechnologie veel beter in contact staan met de omgeving, moet daar nog wel aan wennen, maar heeft geen excuus meer om zich te verbergen. Vandaar de aansporing: Ambtenaar, kom uit de kast en laat je ware aard zien. 
  • Arnoud Passenier, ‘Fosfaat, succes met ondernemende aanpak’ : Arnoud Passenier was betrokken bij de (Europese) aanpak van het fosfaat (voornamelijk in meststof) probleem.  Zijn opdracht was om een Europese markt voor meststof te realiseren. Daarbij heeft hij als overheidsdienaar gekozen voor een ketenbenadering en heeft hij zich opgesteld als luisterende, meedenkende “neutral broker” die als gelijkwaardige partner verschillende partijen heeft verbonden. Deze aanpak bleek effectief en vormt tevens het onderwerp van zijn essay. 
  • Max Kommer, ‘Regels voor pioniers’: Wat me in het bijzonder intrigeert, is de vraag hoe het recht optimaal zijn maatschappelijke functie kan vervullen: mensen in staat stellen om individueel en tezamen in een redelijke mate van veiligheid en zekerheid hun leven naar eigen inzicht in te richten en zo de samenleving vorm te geven. Dat heb ik geprobeerd in mijn essay weer eens wat verder te verkennen. 
  • Peter Schmeitz, ‘De autist en de puber’: De burger is een zwevend, ongrijpbaar fenomeen. Stemt in referenda bijna standaard tegen, vertrouwt zijn eigen volksvertegenwoordiging niet en lijkt soms tegen zijn eigen belangen in te stemmen. Hoe komt het toch dat niemand begrijpt wat de burger bezielt? En begrijpt hij zichzelf wel? Peter Schmeitz probeert hierop een antwoord te formuleren vanuit zijn ervaringen met netwerksturing en transitiemanagement bij het Rijk. ‘De overheid moet zich aan de autistische leemlaag van geïnstitutionaliseerde belangen ontworstelen (de bekende branche- en lobbyorganisaties en overlegstructuren uit de polder) en met de puberende samenleving op avontuur gaan. 
  • Jan Schrijver, ‘Bonje in de buurt, conflict in de community’: Voor de essaybundel Publieke Pioniers schreef ik een bijdrage over actief burgerschap(in het essay “doe-democratie” genoemd)  en de rol van de overheid. De titel van het stuk “Bonje in de Buurt” verwijst naar het gegeven dat in de “doe- democratie”  burgers in samenspraak met de overheid productief moeten (leren) omgaan met (onderlinge) belangenconflicten. 
  • Guido Enthoven, ‘Opzoek naar de gouden sleutel’: Mijn essay schetst de zoektocht naar ‘de gouden sleutel’ op het gebied van innovatie in het publiek domein. Aanvankelijk dacht ik dat het bij innovatie uiteindelijk gaat om ideeën. Daarna was ik ervan overtuigd dat de gouden sleutel voor vernieuwing gevonden kan worden in een goede probleemstelling. Weer later had ik het gevoel dat processen de alfa en omega vormen van innovatie. De laatste jaren zie ik vooral dat innovatie eerst en vooral mensenwerk is en dat mensen misschien wel de belangrijkste succesfactor vormen. Ideeën, problemen, processen en mensen. 
  • Jan Fokke Oosterhof, ‘Rebels with a cause’ : Het essay van Jan Fokke betoogt dat publieke pioniers meer gebruik moeten maken van de ondernemers die actief zijn op maatschappelijk vlak, de zogeheten ‘Rebels with a Cause’.

De bundel is beperkt beschikbaar op:

https://www.publiekepioniers.nl/

Datum van publicatie:   2013

Datum van plaatsen:     2013

Thema:
Externe samenwerking;  Innovatie & innovatievermogen

Sectorindeling: Publieke sector/Overheid

Brontype: Boeken  

Homepage: https://www.publiekepioniers.nl/

Contactpersoon: Simône Huijs