Cao vernieuwing: jongeren aan het woord

2010 – Via het crowdsourcingsplatform Battle of Concepts vroeg het NCSI aan studenten en jonge professionals hoe de cao van de toekomst er uit moet zien. In een inspiratiebundel zijn de tien beste concepten integraal weergegeven, samen met een overkoepelende samenvatting van de jury en het juryrapport.

Aanleiding: aansluiting tussen trends op de arbeidsmarkt en cao

Traditionele cao’s en arbeidsvoorwaardenregelingen zijn gebaseerd op klassieke organisatieparadigma’s. Voor huidige trends op de arbeidsmarkt, zoals individualisering en flexibilisering, kunnen ze een belemmering vormen. Het NCSI legde daarom aan studenten en jonge professionals voor hoe de cao van de toekomst er uit moet zien, met daarbij twee invalshoeken:

1.	Wat leg je voor iedereen vast en wat per individu

2.	Op welke wijze komen collectieve afspraken gezamenlijk tot stand?

De vraag leverde 35 concepten over de toekomst van de cao op, waaruit de jury een top 5 samenstelde.

Algemene bevindingen

De vraag naar het proces om te komen tot een cao heeft het meeste creativiteit van inzenders opgeleverd. In vergelijking leverde de eerste vraag minder innovaties op. Inhoudelijk ziet de jury:

–	De cao moet blijven, het afschaffen van de cao is niet voorgesteld door de inzenders. Wel pleiten ze voor ruimte voor individuele keuzes binnen de collectieve arrangementen.

–	Weinig aandacht voor kosten.

–	Focus op hoogopgeleide medewerkers.

Wat regel je collectief en wat individueel?

Het merendeel van de battelaars ziet een cao als middel om kaders te stellen, die zorgen voor transparantie binnen een organisatie. Binnen deze kaders moet het mogelijk zijn om op individueel niveau keuzes te maken. Specifiek is gevraagd naar de invulling voor de afspraken over tijd, competentieontwikkeling, beloning, pensioen en vitaliteit, gezondheid en ziekte.

Trends bij vormgeving van het proces

Bij dit onderdeel speelde de vraag: ‘ hoe kun je medewerkers actief betrekken bij het proces van de totstandkoming van de cao?’. De onderstaande trends zag de jury terug bij de beste tien concepten:

–	Gebruik van technologie en sociale media om optimale betrokkenheid en invloed van medewerkers te organiseren. Het gebruik van deze media gaat in sommige voorstellen samen met sterke visualisatie van de cao.

–	Iedereen doet mee; alle medewerkers kunnen ideeën aandragen of voorstellen doen, meestemmen en meebeslissen over prioriteiten of keuzes.

–	De rol van de vakorganisaties wordt niet ingevuld als belangenbehartiger maar als expert op het gebied van arbeidsvoorwaarden. Ze krijgen de taak om het – zeer democratische en openbare – proces van arbeidsvoorwaardenvorming te organiseren en regisseren.

Bronvermelding

De volledige inspiratiebundel Cao vernieuwing: de jongeren aan het woord (2010) van het NCSI is opgenomen als bijlage.

Keywords: Cao-vernieuwing & Arbeidsverhoudingen

Kenmerken