Bezorgeconomie en haar impact voor de arbeidsmarkt
Bezorgeconomie en haar impact voor de arbeidsmarkt
2021 – Dit factsheet is door enkele TNO-ers opgesteld voor de Tweede Kamer. Zij betogen daarin dat de bezorgeconomie naar alle waarschijnlijkheid impact heeft op de arbeidsmarkt en op de kwaliteit van de arbeid. Zij voeren aan dat er diverse actoren zijn die hierin een rol hebben en daar bewuste keuzes in kunnen maken.
De bezorgeconomie
De bezorgeconomie bestaat – in de afbakening die de auteurs in dit paper hanteren – uit de bedrijven die zich bezighouden met de ‘logistiek van de retail en catering’. Bezorgbedrijven zijn ofwel directe werkgevers ofwel opdrachtgevers ofwel matchmakers.
Bezorgingen aan consumenten groeien sterk door de digitalisering van bestellingen; zo’n 15 tot 20 procent per jaar. Dit heeft sinds de coronapandemie nog een extra vlucht genomen.
Impact op de werkgelegenheid
De bezorgeconomie brengt (nieuwe) banen. Maar of dit bijdraagt aan duurzame werkgelegenheid is de vraag. Er is grotendeels sprake van verschuiving van banen, bijvoorbeeld van banen voor verkooppersoneel naar banen voor logistieke medewerkers.
Impact op arbeidsvoorwaarden en kwaliteit van de arbeid
De beschikbare data (NEA, voor laders en lossers; meer onderzoek is nodig) laten zien dat deze werkenden: minder verdienen, relatief vaker een flexibel arbeidscontract hebben, vaker fysiek belastend werk doen, minder leer- en ontwikkelmogelijkheden hebben en weinig autonomie en variatie in het werk. Wanneer het werk plotseling verdwijnt of werkenden het fysiek niet meer aankunnen, hebben ze bovendien geen goede uitgangspositie op de arbeidsmarkt en kunnen ze (waarschijnlijk) niet snel ergens anders terecht.
En omdat de arbeidsvoorwaarden in de bezorgeconomie onder druk staan door lowroad-businessmodellen, flexibilisering en platformisering bestaat er wel een reëel risico dat de arbeidsvoorwaarden in de bezorgeconomie nog verder verslechteren.
Mogelijke actoren
Vier categorieën spelers kunnen de verdere ontwikkelingen in de bezorgeconomie beïnvloeden.
- Bedrijven kunnen kiezen voor een highroad-strategie óf een lowroad-strategie. In het eerste geval voeren zij een lange termijnbeleid, investeren in medewerkers en in goede kwaliteit van de arbeid. Bedrijven die lowroad-strategie voeren, sturen op korte termijn, houden het werk zo eenvoudig en het personeel zo flexibel mogelijk.
- Consumenten kunnen hun verwachtingen ten aanzien van levertijden aanpassen.
- Werkenden kunnen overleggen en onderhandelen over arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden, individueel, via de OR/MR/PV en vooral ook collectief via de vakbonden.
- De overheid kan, bijvoorbeeld via de Inspectie SZW, toezien op het naleven van minimum normen en een highroad-strategie stimuleren.
Referentie
Ronald Dekker; Sarike Verbiest; Hardy van de Ven; Anneke Goudswaard; Linda Koopmans: ‘Bezorgeconomie en haar impact voor de arbeidsmarkt.’ In: Parlement en Wetenschap, 28 januari 2021.
Het artikel is via onderstaande link te downloaden. https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?did=2021D36465&id=2021D36465
