M&O: Themanummer Sociale Innovatie

2013 – M&O heeft een themanummer over Sociale Innovatie uitgebracht .  Hieronder de diverse bijdragen met een korte samenvatting. 

1.     Sociale innovatie als aanjager van productiviteit en concurrentiekracht
Henk Volberda, Harry Commandeur, Frans van den Bosch en Kevin Heij.
Innovatie geldt als bron van vooruitgang en welvaart. Recent onderzoek heeft aangetoond dat het succes van product- en dienstinnovatie vooral afhangt van niet-technologische innovatie oftewel sociale innovatie. Sociale innovatie omvat vier elementen: flexibel organiseren, dynamisch managen, slimmer werken en co-creatie. Het inzetten van die vier samen vergroot de technologische kennisbasis, het innovatievermogen, de productiviteit en het concurrentievermogen. Het actief bevorderen van sociale innovatie kan organisaties beslissend voordeel brengen. Meer onderzoek is nodig om Nederlandse organisaties voluit te laten profiteren van de kracht van sociale innovatie. 

2.     Een béétje beter maakt slechter. De rol van sociale en technologische innovatie bij innovatiesucces
Henk Volberda, Frans van den Bosch, Kevin Heij
Innovatie wordt vaak geassocieerd met technologische vernieuwing. Uit eerder onderzoek blijkt dat juist de niet-technologische determinanten van innovatie van groot belang zijn voor de concurrentiepositie van organisaties. Het gaat dan om anders managen, waaronder ook anders organiseren valt, of te wel om ‘sociale innovatie’. 
Uit een survey van de schrijvers blijkt dat sociale innovatie en nieuwe technologische kennis een J-curve vertonen: bij lagere niveaus hebben ze een negatief effect op innovatiesucces, bij hogere niveaus een positief effect.  Een organisatie moet dus dóórzetten om innovatiesucces te boeken. Ook blijkt sociale innovatie meer bij te dragen aan innovatiesucces dan nieuwe technologische kennis. 

3.     Succes door twintig jaar ontwikkeling van de arbeidsrelatie. Slimmer werken bij Nissan
Arjen Verhoeff, Martien Heeremans

In de afgelopen twintig jaar is bij het Europese distributie centrum van Nissan in Amsterdam (Nissan Motor Parts Center, NMPC) een innovatief managementconcept ontwikkeld.  Dit artikel gaat over de opeenvolgende management concepten die zijn toegepast in de mate waarin het management de werknemers in het business proces betrok. De twintig jaar die de NMPC-case beslaat wordt beschreven in drie periodes: globalisering (1990 – 1996), dynamiek (1996 – 2000) en samenwerking (2000 – heden). Vooral in een dynamische periode en bij samenwerking draagt slimmer werken bij aan blijvend succes van het distributie centrum.
De conclusie is dat in een tijdsbestek van 20 jaar het blijvende succes van NMPC steeds meer is gebaseerd op de erkenning dan mensen deel zijn van de business case en dat investeren in arbeidsverhoudingen loont. 

4.     Innoveert de CEO wel mee?
Ignacio Vaccaro, Justin Jansen, Frans van den Bosch, Henk Volberda

In onderzoek naar de introductie van nieuwe  managementpraktijken, – processen en –structuren in organisaties is de rol van het topmanagement nog onderbelicht. In dit artikel onderzoeken de schrijvers hoe leiderschap managementinnovatie beïnvloedt. Twee leiderschapsstijlen staan centraal: transformationeel en transactioneel. Ook wordt onderzocht of organisatorische complexiteit de relatie tussen leiderschapsstijl en managementinnovatie beïnvloedt. De resultaten tonen aan dat beide leiderschapsstijlen bijdragen aan managementinnovatie. Kleinere minder  complexe organisaties hebben meer aan transactioneel leiderschap. Grotere, complexere organisaties hebben transformationele leiders nodig voor managementinnovatie. 

5.     Briljante mislukkingen.
Paul Iske, Thomas Thijssens, Andries de Grip, Lex Borthans, Anita van Gils

‘If we knew what we are doing we wouldn’t call it (social) innovation.’ In dit artikel bespreken de auteurs het concept ‘briljante mislukkingen’ in relatie tot sociale innovatie. Zij introduceren een kader dat helpt om mislukkingen te categoriseren; de intentie en het resultaat van de actie zijn de variabelen. Voor drie verschillende contexten wordt de relevantie van het onderwerp bestudeerd: het onderwijs systeem, HRM in organisaties en ondernemers die een faillissement moeten accepteren. Uit de analyse blijkt dat we moeten accepteren dat leren een non-lineair proces is. Door briljante mislukkingen te accepteren wordt menselijke en organisatie kapitaal gevormd. Het artikel focust verder op angstreductie op twee manieren. 1) Mensen moeten niet ontmoedigd worden om naar nieuwe wegen te zoeken om waarde te creëren. 2) Als acties niet leiden tot het gewenste of verwachte resultaat, moeten mensen aangespoord worden om te reflecteren en de lessen te delen. 

6.     Co-creatie van organisaties met consumenten
Steven Dhondt, Carlijn Broekman, Wouter van der Torre, Noortje Wiezer

Een belangrijke sociale innovatie voor organisaties is het samenwerken met externe partijen.  De komst van het internet en social media heeft het mogelijk gemaakt dat organisaties consumenten inschakelen om werk te verrichten.
Dit conceptuele artikel gaat over wat nodig is om een duurzame co-creatie strategie te realiseren. De kernelementen van deze strategie zijn: een betere rolverdeling tussen organisaties en consumenten in de waardeketen; de waarde van co-creatie nagaan; het anders organiseren van bedrijfsprocessen; en aandacht besteden aan risicomanagement. Een precieze classificatie van mogelijke samenwerkingsmodellen tussen consumenten en organisaties helpt om co-creatie succesvol te laten zijn. 

7.     Naar betere zorg door co-creatie met cliënten
Kevin Heij, Frans van de Bosch, Henk Volberda

De zorgsector in Nederland kampt met zeer grote uitdagingen, zoals een toenemende vraag, vergrijzing van het personeelsbestand, zeer sterk stijgende kosten en minder beschikbare publieke middelen. Vormen van sociale innovatie kunnen helpen deze uitdagingen het hoofd te bieden. Hiernaar is nog relatief weinig (kwantitatief) onderzoek gedaan. Uit ons onderzoek blijkt dat zorgorganisaties door co-creatie met cliënten beter gaan presteren. Zorgmanagers kunnen co-creatie van zorg met cliënten vooral gebruiken om nieuwe cliëntwaarde te creëren en om nieuwe zorgdiensten te ontwikkelen. 

Referentie
Tijdschrift voor Management en Organisatie (M&O). Themanummer: Sociale Innovatie. Onder redactie: Henk Volberda, Harry Commandeur, Frans van den Bosch en Kevin Heij. 67e jaargang, nummer 5, september/oktober 2013

Thema’s: Dynamisch management, flexibel organiseren, Slimmer werken, Co-creatie,

Sector: n.v.t.

Bron: artikelen